Wat is feit en wat is fictie? Dat verschil is soms lastig te zien. Een artikel met als kop: “Onderzoek toont aan ...” geeft niet altijd een correcte weergave van het bewuste onderzoek.
Over dit thema organiseerden we de jaarlijkse kattencampus op 22 mei 2022 op Landgoed Zonheuvel te Doorn. Als voorbereiding hierop hebben purrdoctors dr Esther Bouma en dr Marsha Reijgwart tien van dergelijke artikelen en de bijbehorende wetenschappelijke onderzoeken uitgeplozen.
Op zondagochtend 22 mei lag Landgoed Zonheuvel er prachtig bij in het vroege zonlicht. Om 9 uur meldden de eerste deelnemers zich al. Ze werden buiten opgewacht door Ada en persoonlijk begeleid naar de congreszaal op de eerste verdieping. Daar werden ze warm onthaald door Ton die hen een mooie goodybag uitreikte. Uiteraard volgden onder het genot van koffie, thee, limonade en koek vele innige omhelzingen nu dat het eindelijk weer mocht.
Om 10 uur openden Esther en Marsha met een quiz. Tien krantenkoppen die de bespreking van een onderzoek aankondigden diende als quizvraag. Klopt dit? Door een rood of groen kaartje omhoog te houden maakten de aanwezigen hun mening kenbaar. Het juiste antwoord volgde pas aan het eind van de dag. Het doel van de dag was namelijk om deelnemers te leren hoe ze zelf feit van fictie kunnen onderscheiden. Dit werd uitvoerig behandeld in het ochtendprogramma.
Om feit van fictie te kunnen onderscheiden moet je zelf het wetenschappelijke onderzoek lezen waarover het artikel schrijft. Dat is best een pittige opgave. Allereerst moet je het zien te vinden, en wil je weten wie het onderzoek heeft gedaan. Je begint te lezen en komt Engelstalige vaktermen tegen zoals: Hypothese, steekproef, significantieniveau (de alfa), betrouwbaarheid, tabellen en grafieken. Esther legde heel duidelijk uit wat het allemaal is en waar je op moet letten.
Na een korte koffiepauze nam Marsha het over. Ze leidde ons stap voor stap door een wetenschappelijk onderzoek over de voerfrequentie voor katten. Het bleek geschreven te zijn door meerdere experts van kattenvoer. Zelfs een expert van humane voeding had eraan meegewerkt. Ze hadden echter niemand benaderd met verstand van kattengedrag en dat is jammer. Tijdens het onderzoek werd de voerfrequentie steeds na 3 weken gewijzigd. Katten houden van vaste routines dus de wisseling op zich is al erg verwarrend voor de katten. Daarnaast heeft het allerlei lichamelijke en gedragsmatige effecten. Een kattengedragsdeskundige had hiervoor kunnen waarschuwen. Voor het welzijn van de kat zijn meerdere maaltijden per dag het beste.
Met deze wijze lessen in het achterhoofd was het tijd om zelf te gaan lunchen. Er stond een heerlijk buffet voor ons klaar en het mooie weer nodigde uit voor een wandelingetje in de prachtige omgeving. Door de ruime pauze was er volop gelegenheid tot bijpraten en het leggen van nieuwe contacten.
Helaas zijn de posterpresentaties uiteindelijk niet doorgegaan wegens conflicten in de agenda’s van de presentatoren. Je kan de onderwerpen hier alsnog bekijken.
Het middagprogramma stond geheel in het teken van het uitpluizen van de onderzoeken behorende bij de quiz vragen. Op sommige vragen bleek geen duidelijk “feit” of “fictie” geplakt te kunnen worden omdat het onderzoek daar helemaal niet naar gekeken had! Zo werd een losse quote van een onderzoeker als krantenkop gebruikt omdat die de aandacht trok.
Dat wetenschap en praktijk elkaar nodig hebben bleek ook bij hypothese: “Als een kat haarballen braakt is hij ziek”. De conclusie op basis van onderzoek is: Regelmatig overgeven van haarballen kan duiden op afwijkingen aan het maag-darm kanaal en/of kanker”. De aanwezige veterinaire experts vonden dit toch wat te stellig geformuleerd zodat op bij deze hypothese beide antwoorden goed werden gerekend.
Tot slot had Ada nog een vraag aan Marsha en Esther: “We hebben geleerd dat wetenschap en praktijk elkaar nodig hebben. Zouden we daar iets mee kunnen nu dat we hier als wetenschappers en mensen uit de praktijk bij elkaar zijn?” Marsha had daar wel een idee over: We zouden vaker bij elkaar kunnen komen om samen onderzoeken te analyseren. Dat voorstel vond grote bijval dus waarschijnlijk wordt het onderzoek naar “feit” of “fictie” verder voortgezet. Een mooiere afsluiting kon Ada zich niet wensen.
Uiteraard werden de spreeksters hartelijk bedankt voor hun tijd, inzet en duidelijke presentatie en ontvingen ze een functionele, duurzame attentie die vast van pas komt bij verder onderzoek.
Ook een hartelijk dankwoord voor de sponsoren van de goodybag: Renske Natuurlijke diervoeding, Organimal, Voer Voor Katten, Kattentrimkeurmerk, LICG, Proefdiervrij en Wilhelmina pepermunt.