Vlooien

Vlooien zijn waarschijnlijk de meest voorkomende uitwendige parasieten bij een kat. Jonge, oude en ernstig verzwakte katten lopen het grootste risico om besmet te worden. Hoe gezonder de kat is, en hoe beter de voeding, des te onwaarschijnlijker dat het dier aan vlooien ten prooi valt. Vlooienbeten zien eruit als kleine, rode vlekjes. Ze veroorzaken jeuk en bij herhaalde beten kan je kat een allergie ontwikkelen voor het vlooienspeeksel. Eczeem door deze vorm van allergie is een veel voorkomend huidprobleem bij katten. De kat heeft dan heel veel kleine puistjes met harde, droge, kruimelige korsten, vooral op het achterste deel van de rug en over de ruggengraat. Ga in dat geval zo snel mogelijk naar de dierenarts omdat je kat anders in een neerwaartse spiraal terecht komt. Door het constant likken, bijten en krabben krijgt de huid geen kans om te herstellen en krijgt je kat geen rust waardoor zijn algehele conditie achteruit zal gaan. Als je kat tijdens het wassen een vlo binnen krijgt die besmet is met een lintworm, wordt je kat hier ook mee besmet. Alle reden dus om vlooien te bestrijden! En om dat effectief te doen is het goed om iets meer van ze te weten.

Een vlo is een insect dat leeft van het bloed van warmbloedige dieren. Het bloed is In de ontlasting van vlooien terug te vinden. Deze vlooienpoep ziet eruit als kleine donkere korreltjes, net als een stukje vuil. Om te testen of het vlooienpoep
of vuil is wrijf je het over een nat papiertje. Kleurt het rood, dan is het vlooienpoep en heb dus vlooien in huis. En waar
één vlo is, zijn er meer! Als je kat een volwassen mannetjes en een volwassen vrouwtjes vlo met zich mee draagt legt
het vrouwtje al snel (binnen enkele dagen) tientallen gladde witte eitjes per dag. Deze rollen van de kat af op ligplaatsen en in kieren van vloeren en meubels. Ze zijn ongeveer een halve millimeter lang en je zou ze dus met enige moeite net
moeten kunnen zien. Na enkele dagen of weken ontwikkelt het eitje zich tot larf. Hoe warmer en hoe hoger de luchtvochtigheid hoe sneller dit gaat. De larf is ook glad en witgeel. Ze verstoppen zich in kieren van vloeren, vensterbanken, meubels, tapijt en kattenmanden. De larf eet organisch materiaal zoals vlooienpoep, vlooieneitjes en huisstof. Afhankelijk van de hoeveelheid voedsel, warmte en de luchtvochtigheid ontwikkelt de larf zich in een week (tot 200 dagen) tot pop. De pop is plakkerig. In tegenstelling tot de eerdere stadia heeft de stofzuiger hier geen vat op.
Dit is het laatste stadium voor de volwassen vlo. Het is eigenlijk een huls waarin de vlo wacht op beweging, warmte en CO2. Bijvoorbeeld je kat, een hond of jijzelf! Ga je dus op vakantie op het moment dat er veel larven in je huis zijn dan wordt je bij thuiskomst besprongen door grote aantallen vlooien! Vooral als de ruimte afgesloten is geweest en er niet is
gestofzuigd. Een volwassen vlo kan ongeveer 9 weken oud worden.

Vlooienbestrijding

Er is een ruime keuze aan chemische bestrijdingsmiddelen te koop. Let er in ieder geval op dat het product bedoeld
is voor gebruik op katten en volg de aanwijzingen van de fabrikant. Steeds meer mensen gaan echter op zoek naar natuurlijke middelen om deze parasieten te bestrijden. Een nadeel van de chemische middelen is dat vlooien daar op den duur resistent voor zullen worden. Gelukkig zijn er een aantal opties die je, bij voorkeur gecombineerd, in kan zetten.


Stofzuigen

Eitjes en larven zijn glad en kunnen opgezogen worden door de stofzuiger. Dagelijks stofzuigen van met name de
ligplaatsen van je kat en langs plinten en kieren en wekelijks wassen van kleedjes en manden draagt dus zeker
bij aan de bestrijding van deze parasieten. Vooral als je bedenkt dat 90 tot 99% van de gehele vlo-cyclus
bestaat uit eitjes, larven en poppen. Slechts 1 tot 10% leeft als volwassen vlo op je kat! Door te stofzuigen
verwijder je de eitjes en de larven voordat ze zich verder kunnen ontwikkelen. En doordat je huisstof verwijdert honger je de overgebleven larven bovendien uit. Omdat katten hechten aan hun eigen geur is het belangrijk om niet alle kleedjes en manden tegelijk te wassen. Het is beter om dit te rouleren.

 Teken

Met het stijgen van de temperatuur stijgt ook het aantal teken. Vanaf mei tot ver in de zomer is de verwachte tekenactiviteit in heel het land continu hoog. Teken komen voor in bossen, duinen, heidegebieden, beschutte weilanden, parken en tuinen. Ze zitten vooral in hoog gras, op bosbessenstruiken, varens of tussen dode bladeren. Van
daaruit stappen ze over op passerende dieren, maar ook op mensen. Teken vallen niet uit bomen.

Vrouwelijke teken hebben bloed nodig om eitjes te kunnen leggen. Ze bijten zich vast in de huid en “zuigen” het
bloed op. Een tekenbeet op zich is aanvankelijk niet erg pijnlijk. Als de teek echter enige tijd (dagen) blijft
zitten gaat de kat afweerstoffen maken tegen de vreemde eiwitten in het tekenspeeksel. Deze ontstekingsreactie
veroorzaakt jeuk en pijn op de plaats van de tekenbeet.

Daarnaast kunnen teken, als ze langer dan 24 uur aan de kat blijven zitten, ook ziekteverwekkers (Anaplasma phagocytophilum, Lyme, Tularemia, Micoplasma haemofelis) overbrengen. Deze zijn in Nederland bij de kat gelukkig zeldzaam. Experimenten met katten in de Verenigde Staten laten zien dat infectie met de Borrelia-bacterie wel optreedt, maar zonder ziekteverschijnselen.
Als je kat buiten komt, controleer dan dagelijks op teken en verwijder deze meteen met een pincet of tekentangetje. Let op dat je de “kop” ook meeneemt. Noteer de datum in je agenda. Wees erop bedacht dat teken ook het oor kanaal binnen kunnen dringen. Dit kan leiden tot oorontsteking of mogelijk ernstige oorziekte.

Bronnen: 
1. www.tekenradar.nl
2. https://en.wikipedia.org/wiki/Ticks_of_domestic_Animals
3. Ellis J, Oyston PCF, Green M, Titball RW. Tularemia. Clinical Microbiology Reviews. 2002;15(4):631-646.
doi:10.1128/CMR.15.4.631-646.2002.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC126859/
4. Sciensano https://epidemio.wiv-isp.be/ID/diseases/Pages/Tularemia.aspx
5. Wikivet https://en.wikivet.net/Mycoplasma_haemofelis
6. Teken bij huisdieren (biowetenschap + maatschappij, 9 juni 2020 
7. Boek: The Cat, Susan E. Little, Elsevier Saunders, Ch22 Dermatology